Polskie bakteriofagi biją antybiotyki

Drukuj
Wraz ze wzrostem zużycia antybiotyków u ludzi i zwierząt nie tylko w Europie, ale i na świecie, symptomy odporności bakterii na antybiotyki i trudności w zwalczaniu niektórych chorób zaczęły stawać się coraz bardziej zauważalne. Pomoc w walce z bakteriami, na które przestały reagować antybiotyki, mają przynieść bakteriofagi - wirusy, które przy pomocy swojego DNA infekują komórki chorobotwórczych bakterii. Badania nad nimi stanowią jeden z ważniejszych kierunków rozwoju współczesnej biotechnologii, dla której silne zaplecze naukowo-badawcze stanowi między innymi region środkowo –europejski z Polską na czele.

Mimo, że wyścig między patogenem - w tym przypadku wirusem, a żywicielem czyli bakterią trwa nieprzerwanie od tysięcy lat, to temat bakteriofagów w dyskursie publicznym pojawił się stosunkowo niedawno. Specyfika działania bakteriofagów jest inna niż w przypadku antybiotyków. Praktycznie dla każdego gatunku bakterii można zidentyfikować gatunek bakteriofaga. Nawet jeżeli bakteria uodporni się na danego wirusa, natychmiast pojawia się taka odmiana bakteriofaga, która będzie mogła zaatakować bakterię - co czyni je o wiele skuteczniejszymi od swoich antybiotykowych poprzedników.
Polska posiada długą tradycję badań nad zastosowaniem bakteriofagów. Badania nad nimi w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu prowadzono już w latach 50-tych ubiegłego wieku.  Preparaty oparte na aktywnych bakteriofagach były w Polsce wytwarzane już w latach 20-tych. W latach 50-tych jeszcze świat nie interesował się badaniami prowadzonymi we Wrocławiu i w Tbilisi - głównym ośrodku badań nad bakteriofagami na świecie.  Sytuacja uległa zmianie po roku 90., kiedy antybiotyki przestały być skuteczne i większość firm farmaceutycznych zaczęła zgłaszać się do ośrodków badawczych z chęcią odkupienia know-how, czyli zbiorów fagów oraz wiedzy na temat ich praktycznego wykorzystania.

Polska jest doskonałym środowiskiem do powstawania innowacyjnych przedsięwzięć. Bakteriofagi to  najbardziej perspektywiczny produkt polskiej biotechnologii. W Polsce, oprócz Wrocławia, silnym ośrodkiem jest także Łódź. Postęp we wprowadzaniu bakteriofagów do leczenia widoczny jest już coraz bardziej na Zachodzie. Kolejne  rozpoczynają projekty nad zastosowaniem bakteriofagów przeciwko kolejnym patogennym bakteriom. - mówi Jarosław Dastych, Prezes Zarządu Proteon Pharmaceuticals SA, spółki, która w 2007 roku rozpoczęła niezależną działalność oraz prace badawcze nad bakteriofagami w laboratorium Polskiej Akademii Nauk w Łodzi. W oparciu o rozwiniętą przez siebie technologię selekcji, i namnażania bakteriofagów Proteon stworzy Bafasal - preparat zootechniczny skutecznie hamujący szczepy Salmonella spp. w przemysłowych fermach drobiu.

Niewrażliwość na antybiotyki staje się coraz bardziej powszechna. Problem lekooporności bakterii jest bardzo ważny dla wszystkich krajów. Mimo, że stosowanie antybiotyków jako stymulatorów wzrostu w krajach UE jest zakazane, ciągle możemy obserwować nadmierne stosowanie tych farmaceutyków w leczeniu zwierząt.  Odporność na antybiotyki szybko przenosi się ze zwierząt na ludzi, którzy podróżując, nieświadomie przyczyniają się do jej rozprzestrzeniania. Niektóre z państw europejskich  starają się walczyć z problemem lekoodporności. W Danii powstał specjalny program mający na celu ograniczenie używania w chowie trzody chlewnej antybiotyków z grupy cefalosporyn.

Nadużywanie antybiotyków jest coraz większym problemem, gdyż stosowane są nie tylko do leczenia chorób . Obecnie prawie połowa stosowanych w Unii Europejskiej antybiotyków jest przepisywana zwierzętom i dlatego Europa wycofała się ze stosowania  dodatków paszowych opartych na antybiotykach. Antidotum na tę sytuację mogą być produkty oparte na naturalnych właściwościach bakteriofagów, które są przyjazne dla ludzi oraz środowiska – mówi Dastych.

Coraz większe obwarowania prawne w Unii Europejskiej,  które skutkują wycofywaniem z użycia specyfików opartych na antybiotykach, apele państw członkowskich o zmniejszenie ich użycia nie tylko wśród ludzi ale także zwierząt, sygnalizują nadejście nowej ery. Kilkudziesięcioletnia tradycja, pionierskie badania nad bakteriofagami oraz silne ośrodki badawcze, to polskie narodowe dziedzictwo, z którego będzie czerpać reszta świata.

BADDOG PR